بهترین روش پاک کردن سیرابی و از بین بردن بوی سیرابی
به گزارش مجله 10 از 10، پاک کردن سیرابی نیازمند دقت و حوصله است تا کاملاً تمیز شود و بوی نامطبوع آن در حین پخت کمتر شود. اگرچه این کار دشوار و وقت‌گیر است، اما ارزشش را دارد که بتوانید غذایی متنوع‌تر را تجربه کنید. در این متن با بهترین روش‌های پاک کردن سیرابی و نکاتی برای کاهش بوی سیرابی هنگام پخت آشنا می‌شوید.
شاید همه به این غذا علاقه‌مند نباشند، اما سیرابی مانند کله‌پاچه، از قسمت‌های گوسفند است که طرفداران خاص خود را دارد. سیرابی یا شکمبه، نخستین بخش معده نشخوارکنندگان است که حجم آن یک‌هفتم وزن بدن آن‌هاست. معده نشخوارکنندگان از چهار قسمت تشکیل شده است: سیرابی، نگاری، شیردان و هزارلا. در این میان، سیرابی 90 درصد حجم معده را تشکیل می‌دهد. سیرابی به لوله مری متصل است و پس از آن نگاری، شیردان و در نهایت هزارلا قرار دارند. سیرابی در واقع محل تخمیر غذای جویده‌شده توسط دام است که حاوی میلیاردها باکتری است. در ایران و برخی کشورهای دیگر، سیرابی جزو خوراکی‌ها به‌شمار می‌رود و با روش‌های خاص هر منطقه پخته و خورده می‌شود.
رنگ سیرابی قبل از تمیز کردن ممکن است زرد، سبز مایل به خاکستری یا قهوه‌ای باشد که بستگی به غذای دام دارد. رنگ سیرابی دامی که از علوفه سبز استفاده کرده، سبزتر و تیره‌تر از دامی است که از جو استفاده نموده است.
آیا پرز سیرابی را باید گرفت؟
در پاسخ به این سوال باید گفت بله؛ سیرابی پاک نشده یا پرز دار، دارای بوی نامطبوع و ناخوشایندی بوده، به همین دلیل مصرف آن برای انسان نامناسب است و برای تهیه خوراک انسان از آن، باید کاملا شسته و با دقت و صرف حوصله فراوان تمیز شود.
بهترین راه پاک کردن سیرابی
روشی که می خواهیم برای پاک کردن سیرابی به شما بگوییم، باید با یاری دو نفر انجام شود و به تنهایی غیر ممکن است، بنابراین ابتدا یک همراه مناسب انتخاب کنید. در ادامه مراحل زیر را انجام دهید:
- در یک قابلمه نسبتا عظیم که سیرابی در آن جا شود، آب را به جوش آورید.
- قسمت هزارلا و شیردان را از سیرابی جدا کنید.
- سیرابی را با یک قیچی یا چاقوی تیز برش بزنید تا از حالت کیسه ای خارج شده و مانند یک پوسته صاف شود. برای اینکه راحت تر تمیز شود آن را به 4-3 تکه تقسیم کنید.
- وقتی آب به جوش آمد، آن را از روی حرارت برداشته و یکی از تکه های سیرابی را به مدت چند ثانیه در آن قرار دهید و بلافاصله از آب جوش خارج کنید.
- دو طرف سیرابی را با دست محکم نگه داشته و بکشید تا سطح آن صاف شود، سپس با چاقو روی سیرابی را بتراشید تا پرز های زرد رنگ روی آن جدا شده و رنگ آن سفید مایل به صورتی روشن شود.
- اگر همه پرز ها جدا نشد، دوباره در آب جوش انداخته و مراحل قبلی را تکرار کنید تا کاملا تمیز شود.
- پس از تمیز کردن هر تکه، آن را کنار گذاشته، مشغول تمیز کردن تکه بعدی شوید و مراحل فوق را برای سایر تکه های سیرابی نیز انجام دهید.
- اگر آب سرد شده بود دوباره آن را گرم کنید، زیرا در غیر این صورت پرز ها به راحتی جدا نمی شوند.
- برای تمیز کردن هزارلا هم به همین صورت عمل کنید، یعنی در آب جوش فرو نموده و سپس بین لایه ها را یکی یکی با دست تمیز کنید.
نکته: اگر سیرابی زیاد در آب داغ بماند، پخته شده و دیگر قابل تمیز کردن نیست، بنابراین در حد چند ثانیه کافی است.
پس از تمیز کردن لایه رویی سیرابی نوبت به تمیز کردن لایه داخلی آن می رسد. برای این منظور:
- ابتدا اگر جسم خارجی به لایه داخلی سیرابی چسبیده با یک چاقو از آن جدا کنید.
- شیر آب سرد را خیلی کم باز کنید و هر تکه از سیرابی را زیر آب سرد بشویید، تا کاملا تمیز شود و ظاهری شبیه به یک حوله سفید پیدا کند.
- برای شستن هزارلا هم، لایه ها را یکی یکی زیر آب باز نموده و با حوصله دست بکشید تا کاملا تمیز شود.
- شیردان هم که دارای چین های زیادی است و روی سطح آن را ماده لزجی پوشانده و لیز است، نیازی به خراشیدن با چاقو ندارد و فقط باید زیر آب سرد، خوب شسته شود. با شستن این قسمت، لزجی روی سطح آن از بین نمی رود و فقط اگر ماده خارجی به آن چسبیده باشد جدا می شود.
- پس از شستن سیرابی، آن را به تکه های کوچک تر برش بزنید تا برای پختن آماده شود.
چند نکته مهم در پاک کردن سیرابی و از بین بردن بوی آن
- سیرابی را حتما از محل مطمئنی تهیه کنید که تازه باشد و به راحتی تمیز شود.
- اگر سیرابی را با دقت و حوصله تمیز کنید و پرز های آن را کاملا جدا کنید بوی نامطبوع آن در هنگام پخت تا حدود زیادی کم می شود.
- یکی از بهترین راه ها برای دریافت بوی سیرابی هنگام پخت، افزودن 1 پیمانه نخود از قبل خیس شده به آن است. این کار بوی نامطبوع آن را می گیرد.
- برای پختن سیرابی بهتر است ابتدا یک عدد پیاز عظیم را تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند، سپس قطعات سیرابی را به آن اضافه نموده و با پیاز تفت دهید، در این صورت بوی آن تا حد زیادی کم می شود.
- افزودن مقداری آبلیموی تازه پس از پایان پخت، یاری زیادی در کاهش بوی این غذا می نماید.
بنا به گفته متخصصان تغذیه، مصرف سه تا چهار بار سیرابی در ماه به همراه نان در وعده ناهار یا عصرانه محدودیتی ندارد. ارزش تغذیه ای و خواص سیرابی از نظر چربی و ریزمغذی ها، با گوشت کمی متفاوت است. پروتئین آن تقریبا مشابه گوشت قرمز و مرغ است، ولی در مقایسه با گوشت گاو و گوسفند کالری و چربی کمتری دارد و تا حدودی مشابه انواع گوشت کم چرب در نظر گرفته می شود. جدول ارزش تغذیه ای 100 گرم سیرابی در زیر ارائه شده است:
| ارزش غذایی 100 گرم سیرابی | |
| میزان انرژی | 85 کیلوکالری |
| چربی | 3.69 گرم |
| پروتئین | 12.07 گرم |
| ویتامین B2 | 0.64 میلی گرم |
| ویتامین B3 | 0.881 میلی گرم |
| ویتامین B5 | 0.1 میلی گرم |
| ویتامین B6 | 0.014 میلی گرم |
| ویتامین B9 | 5 میکرو گرم |
| ویتامین B12 | 1.39 میکروگرم |
| ویتامین E | 0.09 میلی گرم |
| کلسیم | 69 میلی گرم |
| آهن | 0.59 میلی گرم |
| روی | 1.42 میلی گرم |
| منگنز | 0.85 میلی گرم |
| سدیم | 79 میلی گرم |
| پتاسیم | 67 میلی گرم |
| فسفر | 64 میلی گرم |
| منیزیم | 13 میلی گرم |
خواص سیرابی چیست؟
سیرابی یکی از مواد غذایی محبوب است که برای تقویت معده و درمان کم خونی مفید است. این ماده غذایی جزو روده‌ها و اندرون شکم علف‌خواران است. پرز‌های سیرابی نقش مهمی در خواص درمانی و غذایی آن دارند. برخی از خواص سیرابی عبارتند از:
- تقویت معده و درمان کم خونی
- درمان زخم معده و اثنی عشر
- تقویت و درمان ریزش مو
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- ضد سرطان
- جذب بهتر آهن به بدن
- دارای آنتی‌اکسیدان‌های مفید برای جلوگیری از ابتلا به سرطان و بیماری‌های متابولیک
برای استفاده از سیرابی، ابتدا باید آن را به طور کامل پاک کرده و شستشو داد. هنگام خرید سیرابی، باید مطمئن شوید که دارای بوی بد و متعفن نباشد. برای پاک کردن سیرابی، می‌توانید از یک فرچه پلاستیکی استفاده کنید تا باعث از بین رفتن پرز‌های سیرابی نشود.
نکات مهم در خصوص خرید سیرابی
- نداشتن بوی تعفن
- توجه به فصل خرید: در فصل زمستان و ابتدای بهار، به دلیل تغذیه دام از خوراک خشک، سیرابی تیره‌رنگ خواهد بود. در فصل تابستان و پاییز، به دلیل تغذیه دام از علوفه تازه، رنگ سیرابی روشن خواهد بود.
با توجه به خواص فوق‌العاده‌ای که سیرابی دارد، استفاده از آن در رژیم غذایی می‌تواند به سلامتی کلی بدن کمک کند.