چرا آمریکا در سکوت اروپا، بازگشت تمام تحریم ها را درخواست نمی کند؟ - مجله 10 از 10

با ما سفر کنید و با تور اروپا از قاره سبز دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.

به گزارش خبرگزاری خبرنگاران، رضا رسالت کارشناس مسائل بین الملل در تحلیلی برای خبرنگاران نوشت: انقضای تحریم های تسلیحاتی، یکی از معدود مزایای باقی مانده برجام برای ایران پس از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق و اعمال تحریم های ظالمانه علیه کشورمان است. پابرجا ماندن برجام پس از خروج آمریکا، بیشتر بخاطر کوشش ایران در اثبات حقانیت خود بوده و سایر کشورهای عضو بویژه سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه با بی عملی خود، آن را بیشتر به سمت نابودی برده اند. شاید ماه اکتبر آخرین آزمون برای سایر اعضای برجام باشد و عملکرد آنها می تواند به نابودی کامل یا نجات آن منجر گردد. اگر این توافق تا ماه اکتبر (مهر-آبان) ادامه یابد، رهبران سه کشور اروپایی و سایر اعضای برجام باید مساله انقضای تحریم تسلیحاتی ایران را بدون خارج شدن از ریل دیپلماسی، مدیریت نمایند. روسیه و چین موضع مخالف خود با تمدید تحریمهای تسلیحاتی ایران را اعلام نموده اند، ولی موضع سه عضو اروپایی برجام در این زمینه با ابهام روبرو است. جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اخیرا در پاسخ به سئوال خبرنگار وال استریت ژورنال مبنی بر اینکه آیا او در کسوت رئیس کمیسیون مشترک برجام با مطالبه آمریکا جهت تمدید ممنوعیت فروش سلاح به ایران همکاری خواهد نمود یا اینکه به بندهای توافق هسته ای پایبند خواهد بود، گفت: باید درباره آن فکر کنیم، ولی در حال حاضر نمی توانم درباره چیزی که اتفاق نیفتاده به شما شرح دهم!

آمریکا در راستای سیاست فشار حداکثری علیه ایران، کوشش خواهد نمود تا به وسیله لابی با اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد، رای موافق آنها را برای قطعنامه تمدید تحریم های تسلیحاتی ایران کسب کند. با این حال طبق مواضع پیش گفته روسیه و چین، انتظار بر این است که آنها با طرح آمریکا به مخالفت بعضیزند.

تحریم تسلیحاتی شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران بـرای نخسـتین بـار در قطعنامـه1747 مورخ 27 مارس 2007 برقرار شد. بند پنجم اجـرایی قـطعنامه مزبـور اشعار مـیدارد کـه شورای امنیت تصمیم میگیرد که ایران نباید به تجهیز، فروش یا انتقال مستقیم و غیرمستقیم هر گونه سـلاح یا مواد مرتبط با آن از سرزمین خویش یـا توسـط اتبـاع خـود یـا هواپیماهـا و کشتی های دارای پرچـم این کـشور مـبادرت نماید؛ و اینکه همه دولت ها از خرید این گونه اقلام از ایران توسط اتباعشان یا هواپیماها و کشتی های دارای پرچم این کشورها ممنوع هستند؛ اعم از اینـکه در سرزمین ایران باشد یا خیر. در واقع ، بر اساس این بند، ایران در وهلـه نخسـت از صادرات تسلیحات منع مـیگردد و دولت ها نـیـز از خریـد هـر گونـه تسـلیحات از ایـران منـع میشوند.

با تصویب قطعنامه 2231 در تاریخ 20 جولای 2015، قطعنامه های تحریمی پیشین علیه جمهوری اسلامی ایران از جمله قطعنامه فوق الذکر لغو شدند. یکی از مهم ترین مباحث مطروحه در طول مذاکرات میان ایران و گروه موسوم به 1+5 موضوع تحریم های تسلیحاتی ایران بود که بر اساس قطعنامه های تحریمی علیه ایران وضع شده بود. اگرچه در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سخنی از موضوع تحریم تسلیحاتی ایران نیامده، اما شورای امنیت به ابتکار خویش بعضی محدودیت های موجود در قطعنامه های پیشین را در قالب پیوست دوم قطعنامه 2231 گنجاند و با ایجاد اصلاحاتی در این محدودیت ها، تغییرات مهمی در این مورد ایجاد نموده است. بر خلاف قطعنامه های ذکرشده که هر گونه صادرات و واردات تسلیحاتی به ایران را منـع میکـرد، قـطعنامه 2231 با رویکردی دیگر، تصمیمات منع کـننده تـسلیحاتی شورا را بـه تـجویز تـسلیحاتی تحـت شرایطی خاص تـبدیل نمود.

با این اوصاف به نظر میرسد که از بین رفتن برجام به لحاظ امنیتی به نفع انگلیس، فرانسه و آلمان نخواهد بود. مقام های ایران صریحا اعلام نموده اند که تمدید تحریم تسلیحاتی ممکن است باعث خروج این کشور از برجام و پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای (ان پی تی) گردد.

شورای اروپایی روابط خارجی ادعا نموده که پیامدهای برطرف تحریم های تسلیحاتی ایران حداقل خواهد بود.تحریم های تسلیحاتی اروپا علیه ایران که سال2007 میلادی به اجرا گذاشته شد، تا سال 2023 اعتبار دارد و انگلیس هم احتمالا پس از برگزیت تحریم های مشابهی را وضع خواهد نمود. بنابراین این رویکرد که قرار است سیلی از تسلیحات نظامی با توجه به تحریم اقتصادی آمریکا بسوی ایران سرازیر گردد، چندان واقعی نیست.

مهم ترین سناریویی که می توان در این رابطه عنوان کرد، این است که آمریکا برای فشار به اروپایی ها این طرح را پیش کشیده تا تحت فشار این موضوع و تهدید برای فعال کردن مکانیسم حل اختلاف و بازنگرداندن تمامی تحریم های شورای امنیت علیه ایران، اروپایی ها خودشان دست به کار شوند و با قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران موافقت نمایند و در این راستا هزینه راضی کردن چین و روسیه را اروپایی ها به عهده بگیرند. به نظر میرسد که آمریکا به دنبال استفاده از شورای امنیت به عنوان اهرم فشار بر اروپاست تا آنها تحریم تسلیحاتی ایران را تمدید نمایند و خودش به خوبی می داند که با خروج از برجام و نقض قطعنامه 2231 هیچ حقی برای اقدام در چارچوب برجام ندارد.

اگر اروپا، چین و روسیه با تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بر خلاف قطعنامه 2231 موافقند و استدلال آمریکا برای عضو مشارکت نماینده بودن در قطعنامه 2231 را با وجود خروج این کشور از برجام می پذیرند چرا خودشان تا الان مکانیسم حل اختلاف را فعال ننموده اند؟ اگر آمریکا می تواند به عنوان عضو قطعنامه 2231 و نه برجام مکانیسم حل اختلاف را فعال کند، چرا فقط تمدید نامحدود تحریم تسلیحاتی را درخواست نموده است، چرا بازگشت تمام تحریم های شورای امنیت علیه ایران را درخواست نمی کند؟

این درحالی است که مقامات کشورمان،پیش از این در واکنش به تهدیدهای غیررسمی سه کشور اروپایی برای فعال کردن مکانیسم حل اختلاف اعلام نموده اند که درصورت انجام چنین اقدامی برای اجرای پروتکل الحاقی،ادامه نظارت های فراپادمانی و حتی باقی ماندن در ان پی تی تعهدی نمی بینند. از این رو هر گونه اقدام برای فعال کردن مکانیسم حل اختلاف، نه تنها برجام را به کلی از بین می برد، بلکه حضور ایران در ان پی تی را تحت الشعاع قرار خواهد داد. اما آنچه در شرایط فعلی مهم است، نوع رفتار سیاسی کشورهای اروپایی و شورای امنیت سازمان ملل در برابر زیاده خواهی آمریکا است که سعی دارد قوانین و مقررات سازمان ملل را صرفا به نفع خود به جامعه جهانی دیکته کند.

23/ 310 310