دانشگاه رادیویی برای پزشکان - مجله 10 از 10

بیمار چند روز قبل از بستری دچار سرفه و آبریزش بینی بوده است. مادر طول مدت تشنج را نمی داند و ... این خلاصه ای از شرایط یک بیمار است که در برنامه رادیویی سپهر دانش مطرح می گردد و حالا باید پزشکان و رزیدنت ها دست به کار شوند و تشخیص خودشان را در قالب پیامک به این برنامه ارسال نمایند. حال این بیمار فقط با یک پزشک و یک راهکار رو به رو نیست، چرا که از سراسر ایران دست به کار شدند و نظرات شان را می گویند.

همه این اتفاقات در برنامه سپهر دانش رخ می دهد که از شنبه تا چهارشنبه هر شب ساعت 22 و 5 دقیقه روانه آنتن رادیو سلامت می گردد.

در انتها برنامه یک استاد برتر در رشته پزشکی مرتبط با بیمار، پاسخ صحیح را اعلام می نماید و راهکار لازم را آموزش می دهد.

برنامه سپهر دانش کاملا تخصصی است و همانند یک دانشگاه رادیویی برای پزشکان نقش آفرینی می نمایند و رزیدنت ها می توانند به واسطه گوش دادن به این برنامه رادیویی خودشان را محک بزنند که تا چه اندازه تشخیص شان درست بوده است.

یکی از نکات قابل تامل در برنامه این است که موارد بیماران فقط به یک شاخه پزشکی ختم نمی گردد و رشته های متفاوت علوم پزشکی را در بر می گیرد. این برنامه با وجود این که نزدیک به یک دهه روی آنتن است، مخاطبان پر و پای قرصی از پزشکان و رزیدنت ها و حتی مخاطبان عادی دارد و هر شب پا به پای برنامه جلو می آیند.

گاهی شرایط بیمار به حدی پیچیده می گردد که تشخیص کار راحتی نیست و حتی تعداد پزشکانی که جواب صحیح بدهند، کم است. اما آنچه اهمیت دارد این است که در انتها برنامه پاسخ صحیح به همراه راهکار به رزیدنت ها ارائه می گردد.

طبیعی است چنین برنامه ای حتی برای مخاطبان عام هم جذابیت های خودش را دارد. گرچه نمی توانند در پاسخ دادن مشارکت داشته باشند، اما می توانند با شنیدن این برنامه تا حدودی اطلاعاتی درباره بیماری ها کسب نمایند. به همین علت با عوامل برنامه و کارشناس مجریان برنامه به گفت و گو نشسته ایم که در ذیل مطالعه می کنید.

آموزش و افزایش آگاهی برای گروه های پزشکی

پیمان پناهی، یکی از تهیه نمایندگان برنامه سپهر دانش درباره اهداف فراوری برنامه این گونه شرح می دهد: برنامه سپهر دانش با موضوع فراهم کردن فضای آموزشی برای پزشکان و رزیدنت های رشته های مختلف علوم پزشکی از شنبه تا چهارشنبه ساعت 22 و 5 دقیقه روانه آنتن رادیو سلامت می گردد.

با توجه به این که رادیو سلامت شبکه ای تخصصی است، بنابراین به غیر از فراوری برنامه برای مخاطبان عام، برنامه هایی هم برای مخاطبان خاص پخش می نماید و در قالب برنامه های تخصصی آنها را همراه با برنامه می نماید.

برنامه سپهر دانش هم با این موضوع روانه آنتن رادیو سلامت می گردد. هدف از فراوری این برنامه، آموزش و افزایش آگاهی برای گروه های پزشکی است.هر شب در برنامه سپهر دانش علائم یک مورد بیماری مطرح می گردد و پزشکان می توانند در قالب پیامک، بیماری را تشخیص داده و پاسخ شان را به برنامه ارسال نمایند.

به گفته پیمان پناهی، در ابتدای شروع برنامه، علائم بیماری گفته می گردد. اینکه بیمار با چه علائمی مراجعه نموده، آزمایشات چطور بوده، چه اسکن هایی داده و… بعد از گفتن این علائم، پزشکان می توانند در قالب پیامک پاسخ بیماری را به برنامه ارسال نمایند و در انتها استاد دانشگاه، پاسخ صحیح را داده و شرحات لازم را ارائه می دهد.

وی ادامه می دهد: در برنامه سپهر دانش موارد متفاوت بیماری ها مطرح می گردد و با این که از هشت سال پیش روانه آنتن است، مخاطبان زیادی دارد. دیگر تهیه نمایندگان برنامه مرتضی میلانی و فنایی هستند و هر شب متناسب با موضوع، کارشناسان مجریان برنامه از پزشکان متخصص هستند.

این برنامه به مدت یک ساعت و 35 دقیقه از گروه بهداشت و تندرستی رادیو سلامت روانه آنتن می گردد و مجری - کارشناسان برنامه از پزشکان و متخصصان هستند. در این برنامه علائم بیماران در حوزه های متفاوت پزشکی از مسائل ارتوپدی گرفته تا سرطان و ... گفته می گردد و به نوعی رزیدنت ها با پاسخ دادن می توانند خودشان را محک بزنند.

این تهیه نماینده با اشاره به آیتم های برنامه تاکید می نماید: آیتم شیفت خاطرات هم به خاطرات کادر درمان اختصاص دارد. بعلاوه در بخش یک نکته آموزشی هم با حضور متخصصان مرتبط با موضوع برنامه اطلاعات آموزشی پزشکی در اختیار رزیدنت ها گذاشته می گردد. آیتم دیگری هم به نام سپهر گفت داریم که در این آیتم هم متخصصان به موضوعات متفاوت پزشکی در زمینه های مختلف می پردازند. در این برنامه از بعد روانشناسی به موضوع تاب آوری کرونا هم نگاه می کنیم. گرچه مخاطبان این برنامه قشر پزشکان، اساتید و رزیدنت ها هستند و مخاطبان عام نداریم، اما استقبال از برنامه خیلی بالاست.

پناهی اسم می نماید: برخی مواقع هم پیش آمده که مورد بیمار به حدی پیچیده بوده که تعداد پاسخ های درست کم شده است. در مجموع هدف ما ارتقای علم و آگاهی کادر درمان است که در مرحله آموزش قرار دارند. دو روز در هفته تهیه برنامه به عهده من است. یکی از نکات برجسته برنامه این است که برنامه مختص به تهران نیست و ما هر روز با یکی از دانشگاه های علوم پزشکی سراسر ایران در ارتباط هستیم و نظرات برترین اساتید ارائه می گردد. به همین علت برنامه مختص به دانشگاه های علوم پزشکی تهران نیست.

وی در پاسخ به این سؤال که با توجه به این که در این برنامه از گوینده استفاده نمی کنید و مجری - کارشناس دارد، چطور پزشکان را برای برنامه آماده می کنید که مشکل فن بیان نداشته باشند؟ شرح می دهد: طبیعی است مسائل خودش را دارد. برخی پزشکان و متخصصان از قبل دوره دیده اند و برخی دیگر که جوان تر هستند و به تازگی فعالیت شان را با برنامه شروع نموده اند، قبل از آن که راهی این برنامه که زنده هم پخش می گردد، کنار مجری - کارشناسی که با تجربه تر است، می نشینند و بعد یک تا دو ماه به کار مسلط می شوند، کارشان را مستقل انجام می دهند.

اما باید روی فن بیان دوستان کار کرد و از آنجایی که مخاطبان برنامه از قشر پزشکان و متخصصان هستند، اگر مجری - کارشناس تپق بزند، عذرخواهی می نماید و خیلی ماجرا را برای خودش پیچیده نمی نماید و از آنجا که فضای برنامه علمی است، به همین علت محتوای برنامه در اولویت قرار گرفته است. مرجان قندی و مجید سرلک هم آیتم سازان برنامه هستند.

کلاس درس برای دانشجویان

دکتر علی سلجوقیان، پزشک مشاور برنامه و کارشناس مجری درباره برنامه این طور شرح می دهد: من از سال 92 همکاریم را با برنامه سپهر دانش شروع کردم. رویکرد برنامه اطلاع رسانی و افزایش دانش کادر درمان است. با توجه به هدف برنامه از پزشکان متخصص در حوزه های مختلف دعوت شده تا فضای برنامه کاملا علمی باشد. البته من قبل از مجری - کارشناس برنامه سپهر دانش، برنامه رادیویی اجرا نموده بودم و با فضای آشنا بودم و بیگانه نبودم. در این برنامه اطلاعات به روز علمی در اختیار مخاطبین خاص اش قرار داده می گردد و موضوعات متفاوت پزشکی مورد آنالیز قرار می گیرد. من روزهای دوشنبه به اسم پزشک مشاور با برنامه همکاری دارم.

وی ادامه می دهد: قبل از آن که مجری - کارشناس برنامه باشم، دوره هایی گذراندم و کارم را با برنامه های فراوریی شروع کردم و بعد همراه با یک مجری - کارشناس برنامه را اجرا کردم و در نهایت به صورت مستقل کارشناس مجری برنامه شدم. به هر حال باید سعی می کردم روی فن بیانم کار کنم. گرچه فضای برنامه علمی است، اما تجربه هم برای مجری - کارشناس بودن ضرورت دارد. دکتر سلجوقیان اسم می نماید: وقتی برنامه ای سال ها روی آنتن باشد، نشان می دهد در میان مخاطبان صندلی خوبی دارد و این اتفاق درباره برنامه سپهر دانش رخ داده که بعد از سال ها همچنان سرپاست.

مخاطبان برنامه دانشجویان رشته پزشکی هستند و اساتید علوم پزشکی مثل کلاس درس برای آنها از علائم بیماری می گویند و در انتها برنامه پاسخ صحیح داده می گردد. در مجموع برنامه بار آموزشی دارد.

یکی از آیتم های برنامه صد گام تا رزیدنتی بود که در سالهای قبل پخش می شد و قرار است دوباره در برنامه احیا گردد. از دیگر مباحثی که در برنامه به آن می پردازیم، موضوعات تخصصی با شیوع کرونا است. علاوه بر آن هر شب به یک موضوع محوری همانند اختلالات خواب، بهداشت خواب و ... می پردازیم.

گردش جریان علمی در همه استان ها

دکتر کیانا فرهی، متخصص پوست که از سال ها پیش مجری - کارشناس برنامه سپهر دانش است درباره ورودش به برنامه این طور می گوید: من از سال 93 با برنامه سپهر دانش همکاری کردم. البته در دوره ای کوتاه نبودم، اما دوباره همکاری ام را شروع کردم. طبیعی است وقتی مستمر برنامه ای را اجرا می کنیم، دیگر شبیه دوست می گردد تا برنامه و کوشش می کنید تا فضای برنامه گرم تر از دوره های قبل باشد.

برنامه سپهر دانش هم تخصصی ویژه گروه های علومی پزشکی است و دانشجویان رشته های مختلف پزشکی می توانند مستمع برنامه باشند. البته باید به این موضوع تاکید کنم که نگاه ما فقط به دانشکده های پزشکی تهران خلاصه نمی گردد و مرتب با دانشکده های پزشکی استان های دیگر هم در ارتباط هستیم و نظرات اساتید برجسته را در برنامه می شنویم.

با این اتفاق گردش جریان علمی رخ داده است و همین نخ تسبیح باعث متصل شدن پزشکان، اساتید و دانشجویان شده و اطلاعات علمی در سراسر کشور رد و بدل می گردد. این نقطه قوت برنامه است که من را برای پذیرش کارشناس مجری برنامه ترغیب نموده است.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا قبل از اجرا دوره های گویندگی و فن بیان هم گذرانده بود یا نه؟ شرح می دهد: من قبل از آن که وارد رسانه شوم، کار در رسانه ای همانند تلویزیون و رادیو را دوست داشتم، اما از آنجا که رشته تحصیلی ام پزشکی است، راستا دیگری را در زندگی ادامه دادم. تا این که همکاری ام را با رادیو سلامت به اسم یک شبکه تخصصی شروع کردم. در ابتدا وارد استودیوهای فراوری شدم و برنامه های فراوریی را سردبیری می کردم. بعد از آن با فضای کار گویندگان آشنا شدم. در حین کار هم آموزش هایی را در معاونت صدا زیر نظر اساتیدی همانند بهروز رضوی و ... در حوزه گویندگی و فن بیان سپری کردم.

به همین علت شرایط من را برای مجری - کارشناسی ترغیب کرد. این دکتر پوست ادامه می دهد: اما جالب است برایتان بگویم که وقتی اولین بار اجرا کردم به حدی اضطراب داشتم که باعث شد اجرای خوبی نداشته باشم، حتی تهیه نماینده بعد از برنامه به من درباره اجرای بدم گلایه کردم.

بار دوم هم این رخ داد. البته اجرای تلویزیونی برایم راحت تر از اجرای رادیو است و در تلویزیون چنین مسائلی ندارم، چون نور، دکور و ... به اجرا یاری می نماید، اما در رادیو فقط با یک میکروفن رو به رو هستیم.

جالب است با این که برنامه زنده در تلویزیون اجرا نموده بودم، وقتی می خواستم در رادیو اجرا کنم، صدایم می لرزید و همین باعث شد که با جملاتی رو به رو شوم که شما اجرایتان خوب نیست، اما به مرور با کسب تجربه با میکروفن رادیو کنار آمدم و دیگر مسئله ای ندارم. امیدوارم دانشجویان ما با شنیدن برنامه سپهر دانش نهایت استفاده را ببرند.

فاطمه عودباشی - رسانه / روزنامه خبرنگاران