بزرگ ترین شاخ های دنیا بر سر عجیب ترین پستانداران، گزارش تصویری - مجله 10 از 10

تینا مزدکی: شاخ، یکی از عجیب ترین اعضای بدن بعضی پستانداران است. بسیاری از حیوانات ازجمله گاو، بز، گاومیش، بز کوهی، کرگدن و آهو شاخ دارند و از آن به دلایل مختلف، از محافظت در برابر شکارچیان گرفته تا مبارزه با هم نوع خود استفاده می نمایند.

اگر حمله و دفاع را در نظر نگیریم، حیوانات ممکن است از شاخ برای حفاری و یافتن غذا در خاک استفاده نمایند یا پوست درختان را جدا نمایند. شاخ ها بعلاوه در نمایش های جفت گیری به آن ها قدرت می دهد. علاوه بر این، رگ های خونی داخل شاخ ها به حفظ دمای بدن حیوان یاری می نمایند. در بیشتر گونه ها، فقط نرها شاخ درمی آورند، اما در بعضی گونه ها، ماده ها نیز شاخ دارند. شاخ ها در شکل ها و مقدار های مختلف، از کوچک و صاف گرفته تا بلند و پیچ خورده وجود دارند. با این اوصاف، جالب است بدانید که 10 گونه از پستانداران، بلندترین شاخ را در میان حیوانات دارند.

10: گاو آنکوله واتوسی (Ankole-Watusi Cattle)

گاو آنکوله واتوسی، نژاد نسبتاً نوی از گاوهای اهلی و از نوادگان گاوهای سانگا از آفریقایی است. نام آن ترکیبی از دو اصطلاح است. در اوگاندا، آن ها بانام آنکوله خوانده می شوند، درحالی که در بوروندی مردم توتسی آن ها را واتوسی می نامند. این نژاد مدرن در دهه 1960 از جفت گیری گاو سانگا و یک نژاد اهلی کانادایی به وجود آمد. ازآنجایی که این گاو نژادی نو است، نادر است و حتی تا سال 2016 فقط 1500 رأس از آن ها وجود داشت.

در این گونه نرها معمولاً بین 500 کیلوگرم تا 730 کیلوگرم وزن دارند و ماده ها به طور قابل توجهی کوچک ترند. قابل توجه ترین ویژگی آن ها شاخ های بزرگ آن ها است؛ این جانور در میان گاوهای اهلی بزرگ ترین رکورد بزرگ ترین شاخ را از آن خود نموده است و هر شاخ این حیوان 95 سانتی متر طول دارد.

9: بز کوهی آلپ (Alpine Ibex)

بز کوهی آلپ، گونه ای وحشی از بزهای کوهستانی است. این بزها اگرچه قرن نوزدهم تقریباً منقرض شدند، اما در سراسر کوه آلپ زندگی می کردند. آن ها درحالی که اجتماعی هستند، تمایل دارند که بر اساس سن و جنس در گروه ها تقسیم شوند. به طورمعمول، قد نرها 88 سانتی متر تا 1 متر است و وزن آن ها بین 67 تا 130 کیلوگرم است. رنگ آن ها خاکستری مایل به قهوه ای است. پشم آن ها که به نظر ضخیم است به آن ها اجازه می دهد در ارتفاعات بالا با دمای پایین زندگی نمایند.

هردو جنس نر و ماده این گونه شاخی منحنی به سمت عقب دارند که برجستگی های متعددی دارد. بااین حال، شاخ نرها بسیار بزرگ تر می شوند و طول آن در بلندترین حالت به 1 متر می رسد. در میان حیواناتی که بزرگ ترین شاخ های جهان رادارند، بز کوهی آلپ نر، از آن دسته حیواناتی است که احتمالاً از شاخ های خود برای دوئل کردن بر سر جفت گیری استفاده می نماید.

8: بز تابیده شاخ (Addax)

بز تابیده شاخ یا آداکس که به عنوان آنتلوپ سفید نیز شناخته می گردد، بخشی از گروه بزهای مارپیچ شاخ است. درحالی که بومی صحرای آفریقا است، به علت شکار کنترل نشده جمعیت کمی دارد. درنتیجه این گونه در معرض انقراض جدی قرار گرفته و بیشتر اعضای به جای مانده آن اکنون در باغ وحش ها یا منطقه ها حفاظت شده زندگی می نمایند. به طورکلی، قد نرها 104 تا 114 سانتی متر و وزن آن بین 100 تا 125 کیلوگرم است و البته ماده ها وزن کمتری دارند.

خز آن ها در زمستان قهوه ای و خاکستری است و در تابستان سفید یا بلوند می گردد. اگرچه این جانور در حال انقراض است اما همچنان در لیست حیواناتی با بزرگ ترین شاخ جهان به جای مانده است. نر و ماده هر دو شاخ دارند و شاخ آن ها نیز معمولاً یک یا دو پیچ دارد. طول شاخ ماده معمولاً بین 55 تا 78 سانتی متر است و طول شاخ نرها به 109 سانتی متر می رسد.

7: تیزشاخ آفریقایی (Scimitar Oryx)

تیزشاخ آفریقایی یکی از چهار گونه موجود در سرتاسر آفریقا است. تیزشاخ آفریقایی که به نام اوریکس شاخ دار نیز شناخته می گردد، از سال 2000 در طبیعت منقرض شده است. بااین حال، تعداد کمی از آن ها هنوز در منطقه ها حفاظت شده تحت نظارت دقیق و بعلاوه در باغ وحش های سراسر جهان زندگی می نمایند. برخلاف دیگر تیزشاخ ها، تیزشاخ آفریقایی نشانه های تیره روی صورت و پا ندارد و شاخ منحنی دارد.

تیزشاخ آفریقایی عمدتاً دارای پوششی به رنگ سفید یا بژ است که به خنک نگه داشتن آن ها در آفتاب داغ بیابان یاری می نماید. در بلندترین حالت، قد آن ها به یک متر می رسد، البته نرها کمی بزرگ تر از ماده ها هستند. هم ماده ها و هم نرها شاخ هایی دارند که می تواند تا 119 سانتی متر رشد کند. درحالی که در میان جانوران شاخ صاف طبقه بندی می شوند، دارای شاخ هایی با پیچ وتابی چشمگیرند.

6: الک یا واپیتی (Elk)

الک که به عنوان واپیتی نیز شناخته می گردد، دومین عضو بزرگ خانواده گوزن اند. آن ها در سراسر جنگل های آمریکای شمالی و بعلاوه بخش هایی از آسیای مرکزی و شرقی زندگی می نمایند. نام واپیتی تقریباً به معنی دنبه سفید است. این نام به خز آن ها اشاره دارد که از گردن به پایین به رنگ سفید یا بژ است. درعین حال، یال ضخیم و پشمالویی از موهای قهوه ای تیره گردن آن ها را می پوشاند و معمولاً بارنگ صورت آن ها یکسان است.

گوزن های نر می توانند تا 121 سانتی متر قد بکشند و تا 590 کیلوگرم وزن بگیرند. در این گونه فقط گوزن نر شاخ دارد و شاخ آن روزی دو سانتی متر قد می کشد. در بلندترین حالت، طول هر شاخ به 121 سانتی متر و وزن آن تقریباً به 20کیلوگرم مترسد. در طول فصل جفت گیری، نرها از شاخ های خود برای کشتی گرفتن با گوزن های دیگر استفاده می نمایند تا فرصت جفت گیری را به دست آورند.

5: گوزن شمالی (Caribou)

کاریبو یا همان گوزن شمالی حیواناتی با بزرگ ترین شاخ های جهان اند. آن ها در سراسر آمریکای شمالی، شمال اروپا و سیبری زندگی می نمایند و در میان جانورانی با خطر انقراض قرار دارند. بیشتر کاریبوها به صورت گله ای زندگی می نمایند و بعضی از آن ها مهاجرت می نمایند، بعضی دیگر در تمام طول سال در محل می مانند.

خز آن ها معمولاً خاکستری مایل به قهوه ای است و یال ضخیمی در اطراف گردن آن ها رشد می نماید. زیرگونه های کاریبو ازنظر مقدار متفاوت هستند و کاریبوی جنگلی شمالی معمولاً بزرگ ترین آن ها است. شاخ های هردو جنس نر و ماده رشد می نمایند، اگرچه مقدار شاخ ها بر اساس زیرگونه ها فرق دارد. در حین رشد، یک مخمل ضخیم روی شاخ ها را می پوشاند و به محض توقف رشد می افتد. در میان همه گونه های گوزن، کاریبو دارای بزرگ ترین شاخ به نسبت بدن خود است. شاخ های آن ها می تواند تا 134 سانتی متر رشد کند.

4: مارخور (Markhor)

مارخور، گونه ای از بزهای وحشی بومی آسیای مرکزی است. در فارسی، کلمه مارخور از افسانه هایی آمده که در خصوص کشتن و خوردن مارها است و به مارکش نیز ترجمه می گردد. آن ها در جنگل های کوهستانی و بوته زارها زندگی می نمایند و رژیم غذایی آن ها بسته به فصل بین علف ها و میوه درختان فرق دارد. درحالی که مارخورهای نر در خارج از فصل جفت گیری به تنهایی زندگی می نمایند، ماده ها و جوآن ها در گله های کوچک زندگی می نمایند.

خز آن ها قهوه ای روشن یا سیاه به نظر می رسد و طول آن در طول سال فرق دارد. به طور میانه، آن ها بین 66 تا 114 سانتی متر و بین 31 تا 110 کیلوگرم وزن دارند. اگرچه نر و ماده هر دو شاخ دارند، شاخ نرها بسیار بزرگ تر می شوند. شاخ ها در سر به هم متصل اند و به سمت بالا و بیرون پیج می خورد. طول شاخ های نر به 160 سانتی متر مترسد، البته شاخ ماده ها بسیار کوچک تر است.

3: کودو بزرگ (Greater Kudu)

کودو بزرگ عضو دیگری از گروه بز کوهی شاخ دار است. این جانور یکی از دو گونه کودو است و دیگری کودو کوچک است. آن ها در سراسر آفریقای شرقی و جنوبی گسترده هستند، اگرچه بعضی از جمعیت ها به علت از دست دادن زیستگاه و شکار غیرقانونی با تهدید روبرو هستند.

کودو بزرگ دارای بدنی باریک و پاهای بلند است. خز آن ها خاکستری مایل به قهوه ای یا قهوه ای مایل به قرمز با 4 تا 12 نوار سفید در امتداد تنه آن ها است. قد نرها به 160 سانتی متر و وزن آن بین 190 تا 314 کیلوگرم است. اما نرها علاوه بر شاخ های بلند با دو تا سه پیج، ریش هم درمیاورند. هنگامی که در امتداد منحنی مقدار گیری می گردد، شاخ های آن ها می تواند از 119 تا 187 سانتی متر است.

2: موس (Moose)

موس بزرگ ترین گونه گوزن موجود و یکی از حیواناتی است که بزرگ ترین شاخ های جهان را دارد. موس ها در آمریکای شمالی و بعلاوه بخش هایی از لهستان، قزاقستان و روسیه زندگی می نمایند و در آنجا به نام گوزن شناخته می شوند. برخلاف بیشتر گوزن ها، موس ها به تنهایی زندگی می نمایند و فقط در طول فصل تولیدمثل برای جفت گیری به هم می رسند.

حیوانات بالغ این گونه بین 140 تا 2 متر و 10 سانتی متر قد می کشند و بین 200 تا 700 کیلوگرم وزن دارند. فقط گوزن های نر شاخ هایی همانند شاخه درخت دارند. شاخ ها از مرکز سر منشعب می شوند و قبل از اینکه به سمت بالا خم شوند و به سمت بیرون باز می شوند. شاخ گوزن گاو نر بالغ ممکن است تا 210 سانتی متر رشد کند و هرکدام 18 کیلوگرم وزن داشته باشد. در طول فصل تولیدمثل، نرها ممکن است از شاخ های خود برای کشتی گرفتن با یکدیگر بر سر فرصت جفت گیری استفاده نمایند.

1: بوفالوی آبی آسیایی (Asian Water Buffalo)

گاومیش آبی آسیایی رتبه اول بلندترین شاخ را از آن خود می نماید. این گاوهای اهلی که به سادگی به نام گاومیش آبی نیز شناخته می شوند، ازلحاظ تاریخی از هند و آسیای جنوب شرقی می آیند. امروزه آن ها یکی از فراوان ترین گونه های گاومیش هستند که بیش از 130 میلیون جمعیت دارند. دو نوع از آن ها در حال حاضر وجود دارد: گاومیش رودخانه که لاغرتر و بلندتر است و گاومیش باتلاقی که حجیم تر است.

پوست آن ها بسته به سن و زیرگونه آن ها می تواند از سیاه تا آبی و خاکستری متغیر باشد. قد آن ها 119 تا 160 سانتی متر می گردد و وزن آن ها بین 300 تا 1088 کیلوگرم است. شاخ بوفالوهای آسیایی به بیرون رشد می نماید و به شکل نیم دایره ای منحنی است و طول آن به 150 سانتی متر مترسد. بااین حال، رکورد جهانی طولانی ترین شاخ متعلق به گاو نری در سال 1955 است که مقدار شاخ هایش 3 متر بود.

منبع: a-z-animals.

54323