برجی برای دختران - مجله 10 از 10

این بنا به صورت برج هشت ضلعی که هر ضلع آن در خارج 4/5 و در داخل 2/80 متر است، ارتفاع برج در بعضی قسمت ها 10 متر و در قسمت های نسبتاً سالم دیگر به 12 متر می رسد. ضخامت دیوار تقریبا 50 تا 60 سانتی متر است. هم اکنون برج مذکور به دلیل توسعه شهری و احداث مدرسه، داخل حیاط مدرسه قرار گرفته و کماکان ارزش تاریخی خود را حفظ نموده است.

در بیرون این برج کتیبه ای به خط کوفی واقع شده است که خواندن آن بسیار مشکل است. فقط امر ببناء هذا لقبة الامیر الجلیل ابوشجاع و در آخر کتیبه ثلثمائه از آن خوانده می شود و معلوم می شود که از بناهای قرن چهارم هجری است.

وسط برج، قبر ساده ای است که از گچ که صاحب آن معلوم نیست و از قرائن چنان بر می آید که تا چندی قبل سطح داخلی برج مرتفع تر از زمان کنونی بوده است زیرا با اندکی دقت، قسمتی را که در زیر خاک بوده و بعداً خاک برداری شده است می توان تشخیص داد.

در فرهنگ ایرانی چهل عددی مقدس است و دختر هم به عنوان نمادی از زنانگی، باروری و حیات مطرح می شود. در نقاط مختلف ایران مکان هایی چون برج ها، کوه ها، تپه ها و آرامگاه هایی با نام چهل دختر یا چهل دختران وجود دارد.

چرا چهل دختر؟

در فرهنگ ایرانی چهل عددی مقدس است و دختر هم به عنوان نمادی از زنانگی، باروری و حیات مطرح می شود. در نقاط مختلف ایران مکان هایی چون برج ها، کوه ها، تپه ها و آرامگاه هایی با نام چهل دختر یا چهل دختران وجود دارد.

دلیل این نامگذاری نیز جنگ ها و یورش های مختلف اقوام دیگر به فلات ایران بوده است. در بیشتر این مکان ها افسانه ها و روایت هایی از پنهان شدن و غیب شدن زن ها در این مکان ها از دست متجاوزان و مهاجمان وجود دارد. بیشتر این روایات نیز یا به دختران خاندان سلطنتی ساسانیان برمی شود یا به دوران حمله مغول ها و افغان ها، اما روایت برج چهل دختران سمنان کاملا فرق دارد و در آن سکونت زنان و نه غیبتشان مطرح می شود.

برج چهل دختران سمنان در اواسط خیابان حکیم الهی، بین دو محله کوشمغان و زاوغان قرار گرفته است. قدمت این بنا به پیش از اسلام و دوره ساسانیان برمی شود. این سازه قدیمی و نیمه مخروبه به صورت برج هشت ضلعی است. درخصوص این برج دو روایت وجود دارد. روایت نخست این گونه است که چهل دختر که برای خدمت در آتشکده انتخاب شده بودند در این برج زندگی می کردند. همین است که نام این برج به نام تعداد آنهاست.

اما روایت دوم به این گونه است که چهل دختر که دست از تعلقات دنیوی کشیده و تارک جهان شده بودند، این برج را با گل و خشت ساخته و به عنوان محل زندگی برگزیده اند. جدا از درستی هر کدام از این داستان ها، امروزه بنای چهل دختران سمنان به مکانی برای گشایش بخت بدل شده است.

سقف برج و خانه بخت

طبق اعتقادات مردم محلی، دختران دم بخت به داخل این برج رفته و سه تا هفت سنگ به سقف برج پرتاب می نمایند؛ اگر این سنگ ها به بیرون برود دختر می داند که در آن سال به خانه بخت خواهد رفت در غیر این صورت باید هنوز صبر کند. درستی یا نادرستی این حکایت ها موضوع این نوشته نیست، بعضی از این روایت ها گاه می تواند لذت تماشای این جاذبه های گردشگری را صدچندان کند.

منبع: تبیان