سوغات ملایر چیست؟ - مجله 10 از 10

ملایر، دومین شهر بزرگ و یکی از جاهای دیدنی استان همدان است که هشت شهر تابع و 220 روستا دارد. ملایر مساحتی برابر با 34 کیلومتر مربع دارد. ملایر در منابع تاریخی به عنوان سرزمین آریایی ها شناخته می شود؛ قدمت سکونت در ملایر به تمدن ایلام بازمی شود. بعد از ایلامی ها، مادها در ملایر ساکن شدند. بعلاوه آنالیز تپه نوشیجان آتشکده و قلعه ای باستانی در 15 کیلومتری غرب ملایر با کوشش های باستان شناسان در این تپه باستانی سه طبقه شناسایی شد که طبقه اول را به مادها، طبقه دوم را به هخامنشیان و طبقه سوم را به ساسانیان نسبت داده شده است.

ملایر از دو کلمه مال و آگر تشکیل، مال به معنی خانه و آگر به معنی آتش است. پس می توان مال آیر را به معنی سرزمین آتش معنی کرد. محصول معروف ملایر انگور است و مشهورترین صنایع دستی این منطقه مبل منبت است که معروفیت دنیای دارد، حتی بسیاری از کشورهای همسایه نزدیک از این شهر مبل خریداری می نمایند. در این مطلب به سراغ سوغاتی های خوشمزه و صنایع دستی ملایر رفته ایم، با ما همراه باشید:

خوراکی ها

انگور

محبوب ترین سوغاتی ملایر، انگور است، این شهر 63 هزار هکتار باغ دارد که چیزی بیش از 20 هزار هکتار از آن تاکستان های انگور است و ملایر با فراوری 351 تن انگور در سال رتبه اول در کشور را دارد. ملایر ازنظر تعداد تاکستان های انگور در رتبه ششم دنیا قرار گرفته است.

شیره انگور

بدون شک در شهری که انگور محبوب ترین محصولش است، مشتقات آن هم به وفور یافت می شود و به عنوان سوغاتی اصلی شناخته می شود. شیره انگور محصولی شیرین و بسیار مقوی است که به عنوان یکی از سوغات ایران معروفیت دارد. این شیره از شهد انگور گرفته می شود و تهیه آن کار بسیار سخت و زمان بری است. مهم ترین مرکز فراوری شیره انگور ملایر، روستای مانیزان در 35 کیلومتری جنوب شرقی ملایر است.

باسلق

باسلق از دیگر محصولاتی است که انگور از مواد اولیه آن است. در تهیه باسلق از شهد انگور و نشاسته استفاده می شود. روش فراوری باسلق شبیه به فراوری حلوا است.

کشمش و سایه خشک

کشمش و سایه خشک دیگر سوغاتی خوشمزه ملایر است. همه می دانیم که انگور در معرض آفتاب به کشمش تبدیل می شود. اگر انگور را در سایه خشک نمایند و در معرض مستقیم آفتاب نباشد، به کشمش سایه خشک تبدیل می شود.

از دیگر سوغاتی های خوشمزه ملایر می توان به گردو و عسل اشاره نمود.

صنایع دستی

فرش دستباف

ملایر و روستاهای آن یکی از مهم ترین مراکز فراوری و بافت فرش های زیبای دستباف است.

در بخش های شمالی و شرقی ملایر مثل حسین آباد، جوکار بیشتر فرش های یک پوده و با گره ترکی و در طرح شکسته با طرح های هراتی و ایلیاتی که از نقشه ای کردی و قفقاز سرچشمه می گیرند، بافته می شوند؛ در حالی که بافندگان منطقه ها جنوبی ملایر سنت های بافندگی منطقه ها فارس زبان از جمله استفاده گره نامتقارن و کاربرد دو نخ پود و نقشه های رایج در فراهان و ساروق را پیروی اجرا می نمایند. قرمز، آبی تیره و زرد کم رنگ به صورت رنگ های غالب در فرش های این ناحیه دیده می شود.

در میان مراکز بافندگی جنوب ملایر روستاهای جوزان، علمدار، میشن، مانیزان معروفیت بیشتری دارند؛ در حسین آباد و جوکار فرش هایی با طرح هراتی می بافند. اشکال ترکیب دهنده نقش هراتی در این فرش ها در ابعاد کوچکی طراحی می شوند. طراحان نقش قالی این نوع طرح مینیاتور هراتی را به اصطلاح ریزه ماهی می خوانند. فرش های حسین آباد اغلب در مقدار های ذرع و نیم و دو ذرعی و بعلاوه کناره و اغلب با بافت میانه به بازار عرضه می شوند. متن این فرش ها اغلب به رنگ قرمز درخشان و حاشیه پهن آن ها به رنگ سفید عاجی است.

مبل

فراوری و تهیه انواع صنایع دستی پوبی مثل خراطی، ظریف کاری و منبت کاری از گذشته در ملایر رواج داشته است. بیش از 63 درصد از مبل منبت کشور در ملایر فراوری می شود و روستای دهنو آرزمان، حسین آباد شاملو از مهم ترین روستاهای فراوری و تهیه مبل هستند.

گیوه بافی

یکی دیگر از صنایع دستی رایج در منطقه همدان و به خصوص شهر ملایر، گیوه بافی است که در بسیاری از روستاها رواج دارد. تجربیات و نظرهای خود را در مورد سفر به ملایر با ما و سایر کاربران خبرنگاران در میان بگذارید.