انسان مدرن نیازمند شناخت خیام نیشابوری است - مجله 10 از 10

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من

وین حرف معمّا نه تو خوانی و نه من

هست از پس پرده گفت وگوی من و تو

چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من

بدون تردید حکیم عمر خیّام نیشابوری، پرآوازه ترین شاعر فارسی زبان و یکی از نام آوران و نشانداران بزرگ علم و فلسفه و نجوم و ریاضیات و هندسه، در پهنهٔ پهناور دنیا است.

از ترجمه و انتشار گستردهٔ رباعیات، اگرچه اندک شمار ولی پرمغزِ او به بیشتر زبان های زندهٔ دنیا و نقل و استقبال آن از سوی شخصیت های مهم و تاثیرگذار تا تشکیل باشگاه ها و انجمن های متعدّد خیام خوانی و خیام شناسی در کشورهای مغرب زمین و از درج نام او بر سردر بسیاری از اماکن علمی و تحقیقاتی در زمین و فضا تا رجوع و استناد مکرّر مراکز علمی و تحقیقاتی صاحب نام دنیا به دستاوردهای او در زمینه های ریاضیات و نجوم، مثل حل معادلات چند مجهولی و تقویم جلالی پس از گذشت چندین قرن از حیات او، نام حکیم نامدار نیشابور را با بزرگی و جلال و افتخار و شگفتی همراه ساخته است.

افتخار به اینکه چنین شخصیتی بزرگ و جامع الاطراف، در شهری از سرزمین ایران، به نام نیشابور به دنیا آمده، در زیر آسمان فیروزه رنگ آن نفس کشیده و قد برافراشته و از مبدأ این دیار کهن آوازه در عالم درافکنده است، و شگفتی از شخصّیت بی بدیلی چون او که دانش و خرد و اندیشه و ادب و معرفت ایرانی و اسلامی را در وجود خویش تردستانه به تعادل و تفاهم رسانده و دقایق و حقایق علمی را با لطایف و ظرایف ذوقی و حکمی همراه و همدوش ساخته است.

بر همین اساس، اکنون که رشد و توسعهٔ ناموزون و نامتعادل بشر در ابعاد فردی و اجتماعی پایه و مایهٔ بسیاری از مسائل و معضلات انسان مدرن شده و خطر انسان تک بعدی بسیاری از ساحت های مادی و معنوی زندگی او را تهدید می کند، شناخت و معرّفی شخصیتی همچون حکیم عمر خیام نیشابوری و بررسی ابعاد شخصیتی وی به عنوان یک وظیفهٔ مهم و اساسی بر دوش پژوهشگران و اندیشه ورزان بیش از پیش سنگینی می کند و بر تمام شیفتگان و خدمتگزاران علم و فرهنگ و ادب و هنر کشور واجب است که در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نکنند.

اینجانب ضمن تبریک و گرامیداشت 28 اردی بهشت، روز بزرگداشت حکیم عمر خیّام نیشابوری به عموم مردم و به ویژه اصحاب و اهالی علم و فرهنگ و ادب کشور، از تمام کسانی که با وجود اوضاع و شرایط نه چندان مساعد ناشی از بیماری همه گیر، همچنان با بهره گیری از فرصت ها و فضاهای موجود در راه شناخت و معرفی و بزرگداشت وی، مجدّانه سعی و تلاش می کنند، سپاسگزاری و قدردانی می کنم.