برای سفر به مشهد نمی توان تنها یک هدف تعریف کرد - مجله 10 از 10

عباس شیخ الاسلامی امروز، 19 آبان ماه، در اولین نشست گفت وگومحور همایش ملی الهیات شهر با موضوع بررسی سه گانه زائر، مجاور و خادم و نسبت آن با مفهوم شهروندی در شهر مشهد که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: مفاهیم زائر، مجاور و خادم مفاهیمی قابل جمع است که آن را مقابل یکدیگر قرار نمی دهیم. بر این اساس زائر فردی است که با قصد و انگیزه دینی، عبادت و تحول معنویت به مکانی خاص مانند مکه که مکانی مقدس است، مراجعه می کند تا به هدف خاصی که در نظر دارد، دست پیدا کند. همچنین نباید از یاد برد مقوله زیارت تنها مختص اسلام نیست و در ادیان دیگر نیز این مقوله وجود دارد.

وی بیان کرد: 2 مفهوم زیارت و گردشگری کاملا فرق دارد و نباید این 2 به گونه ای استفاده شود که یکدیگر را نفی کند. بر این اساس اماکن مذهبی می تواند از مقاصد گردشگران باشد و گردشگرانی که شاید اعتقادات مذهبی هم ندارند، از بازدید اماکن مزبور لذت می برند. این موضوع در مورد ما مسلمانان هم صادق است چون بسکمک از مسلمانان در سفر به کشورهای مسیحی از کلیساها به نیت دیدن و بازدید و نه زیارت دیدن می کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد بیان کرد: در مشهد مفهوم زائر در کنار مجاور استفاده می شود. همچنین برخی از مجاورین خدام هستند. باید توجه داشت مفاهیم به شناخته شدن یک موضوع کمک می کند و به نوعی آثار حقوقی برای یک موضوع پدید می آورد. طبق اعلامیه حقوق بشر انسان ها جدای از تفاوت هایی که با یکدیگر دارند، دارای حقوقی نیز هستند؛ افرادی که پایه گذار حقوق بشر بودند، بر این باورند که حقوق انسان ها دنیا شمول، تفکیک ناپذیر، سلب نشدنی و انتقال ناپذیر بوده و همواره هم وجود دارد.

وی بیان کرد: بر همین اساس است که دولت ملت و دولت شهروند حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر دارد که در دنیا نیز پذیرفته شده است. چنین حقوقی حتی برای تمام شهروندان از جمله دو تابعیتی ها نیز در نظر گرفته می شود و فردی که در کشوری اقامت دارد، از حقوق و تکالیف مشخصی برخوردار است.

شیخ الاسلامی گفت: به عقیده من مفاهیم سه گانه زائر، مجاور و خادم هیچگونه توازنی با یکدیگر نداشته و در تساوی با هم نیست. اعتقاد من این است که نباید این مفاهیم را مقابل یکدیگر قرار داد. در نتیجه مسائل حقوقی که باعث تفاوت یک شهروند(مجاور) و یک غیرشهروند(زائر) می شود، مسائل ثانویه ای است که می تواند آثاری در پی داشته باشد.

وی اضافه کرد: من مخالف هویت فرهنگی و دینی مشهد نیستم بلکه معتقدم مشهد اقتضائات خاص خود را دارد و شهر امام رضا(ع) است. در مجموع توسعه این شهر به برکت وجود این امام بوده که نمی توان از آن ایراد گرفت.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد بیان کرد: در واقع می توان با ایجاد معنویت در شهر باعث جذب مردم به زیارت اماکن مقدسه شد. همچنین به نظر می رسد نباید از سرمایه گذاری در حوزه گردشگری در مشهد جلوگیری کرد بلکه باید از ظرفیت زیارت برای توسعه این صنعت در این شهر بهره برد.